"قبض" در لغت نامه به معنی دست کشیدن و بازایستادن از گرفتن است. از دهه ی سی کسانی بودند که از سیستم آموزش دولتی دست کشیدند و راه خودشان را پیش گرفتند. این قسمت روایت دو نمونه از آنهایی است که در سال های دهه ی سی تا پنجاه سیستم آموزشی مستقل از آموزش عمومی راـ نه به نیت انتفاع ـ ایجاد کردند و در کنار دستاورد های بزرگی که داشتند بیشتر روی به درون داشتند تا بیرون.
با تشکر فراوان از سرکار خانم دکتر سوزان حبیب، فارغ التحصیل مدرسه فرهاد و نویسنده ی کتاب "در جسجوی انسان وارسته ی امروز"
و با تشکر از آقای دکتر فرید ابوالحسنی از فارغ التحصیلان قبل از انقلاب مدرسه ی علوی و مهندس ایمان توکلی از فارغ التحصیلان بعد از انقلاب مدرسه علوی
و با تشکر از آقای کمال الدین قطب از فارغ التحصیلان علوی و فرهاد
تصویر این قسمت، عکسی از مرحوم توران میرهادی، مرحوم علامه کرباسچیان و مرحوم رضا روزبه است.
معنی و توضیح بعضی نکاتی که در این قسمت استفاده شد از این قرار است:
خیابان ایران: خیابان ایران در مرکز تهران در نزدیکی میدان بهارستان قرار دارد که در ابتداری تاسیس در زمان قاجار سقاباشی نام گرفت و بعد ها به عین الدوله و در زمان رضاشاه به خیابان ایران تغییر نام داد. این خیابان محور یکی از محلات قدیمی و مذهبی تهران است.
علامه کرباسچیان: علامه علی اصغر کرباسچیان (1293-1382) از شاگردان آیت الله بروجردی، مولف اولین رساله توضیح المسائل فارسی و بنیانگذار مدرسه علوی بود.
رضا روزبه:رضا روزبه(1300-1352) فارغ التحصیل رشته فیزیک از دانشگاه تهران و یکی از بنیانگذاران و معلمین مدرسه علوی بود.
تعدادی از فارغ التحصیلان مدرسه علوی: دکتر محمد جواد ظریف، دکتر عبدالکریم سروش، دکتر حداد عادل، دکتر کمال خرازی.
توران میرهادی: توران میرهادی(1306-1395) بنیانگذار مدرسه فرهاد، از موسسین شورای کتاب کودک و سرپرست فرهنگنامه ی کودکان و نوجوانان بود.
منابعی که در نگارش این قسمت استفاده شدند به قرار زیر هستند:
- کتاب: تاریخ آموزش و پرورش در ایران، حسن ملک، انتشارات الهدی.
-کتاب: جستجو در راه و روش های تربیت، توران میرهادی، نشر دیدار.
-کتاب: در جستجوی انسان وارسته ی امروز، سوزان حبیب، نشر قطره.
-کتاب: یاد استاد، علامه کرباسچیان در حدیث دیگران، مرکز تدوین و نشر آثار علامه کرباسچیان.
-کتاب: مقدمه ای بر خصوصی سازی نظام آموزش و پرورش در ایران، مرتضی قاجارگر، نشر زهد.
-قسمتی از مستند توران خانم اثر خانم رخشان بنی اعتماد و مجتبی میرطهماسب.
مواد صوتی که در این قسمت استفاده شدند:
-قطعه راز از آلبوم یک قدم در آب اثر صدف خانی.
-قسمتی از سرود خمینی ای امام اثر حمید شاهنگیان.
-قسمتی از شعار های مردمی در بهمن ماه سال 1357: "درود بر خمینی".
-قسمتی از مستند معرفت و مدارا در مورد دکتر عبدالکریم سروش اثر شبکه بی بی سی فارسی.
-قسمتی از مستند توران خانم اثر خانم رخشان بنی اعتماد و مجتبی میرطهماسب.
تصاویر زیر می تواند به تصور بهتر از موضوعاتی که در این قسمت از آنها نام برده شد کمک کند:
امام خمینی در مدرسه علوی
مرحوم کرباسچیان و روزبه در میان دانش آموزان علوی
مدرسه علوی
خانم میرهادی در کنار دانش آموزان
مدرسه فرهاد
