در ابتدای انقلاب اسلامی اغلب مدارس خصوصی تعطیل شدند. بعد از حدود یک دهه دوباره مدارس خصوصی با طرحی جدید به عرصه آموزش برگشتند. اقدامی که تاثیرات گسترده ای روی کالبد مدارس داشت. همزمان با شروع گسترش مدارس خصوصی، مدارس سمپاد نیز احیا شدند و خصوصیات کالبدی جدیدی را ایجاد کردند. این قسمت، روایتِ رجوع به رویه های پیشین در خصوصی سازی آموزش و آموزش اختصاصی نخبگان است.
با تشکر از مهندس هانیه اسکویی برای راهنمایی هایشان در شناخت کالبد مدرسه فرزانگان تهران.
تصویر این قسمت تصویری از فضای داخلی ساختمان قدیمی مجلس شورای اسلامی است.
معنی و توضیح بعضی نکاتی که در این قسمت استفاده شد از این قرار است:
اصل سوم قانون اساسی: دولت جمهوری اسلامی ایران موظف است برای نیل به اهداف مذکور در اصل دوم، همه امکانات خود را برای امور زیر به کار برد:
۱- ایجاد محیط مساعد برای رشد فضایل اخلاقی بر اساس ایمان و تقوی و مبارزه با کلیه مظاهر فساد و تباهی.
۲- بالا بردن سطح آگاهیهای عمومی در همه زمینه‌های با استفاده صحیح از مطبوعات و رسانه‌های گروهی و وسایل دیگر.
۳- آموزش و پرورش و تربیت بدنی رایگان برای همه در تمام سطوح، و تسهیل و تعمیم آموزش عالی.
۴- تقویت روح بررسی و تتبع و ابتکار در تمام زمینه‌های علمی، فنی، فرهنگی و اسلامی از طریق تاسیس مراکز تحقیق و تشویق محققان.
۵- طرد کامل استعمار و جلوگیری از نفوذ اجانب.
۶- محو هر گونه استبداد و خودکامگی و انحصارطلبی.
۷- تامین آزادیهای سیاسی و اجتماعی در حدود قانون.
۸- مشارکت عامه مردم در تعیین سرنوشت سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی خویش.
۹- رفع تبعیضات ناروا و ایجاد امکانات عادلانه برای همه، در تمام زمینه‌های مادی و معنوی.
۱۰- ایجاد نظام اداری صحیح و حذف تشکیلات غیر ضرور.
۱۱- تقویت کامل بنیه دفاع ملی از طریق آموزش نظامی عمومی برای حفظ استقلال و تمامیت ارضی و نظام اسلامی کشور.
۱۲- پی‌ریزی اقتصادی صحیح و عادلانه بر طبق ضوابط اسلامی جهت ایجاد رفاه و رفع فقر و برطرف ساختن هر نوع محرومیت در زمینه‌های تغذیه و مسکن و کار و بهداشت و تعمیم بیمه.
۱۳- تامین خودکفایی در علوم و فنون صنعت و کشاورزی و امور نظامی و مانند اینها.
۱۴- تامین حقوق همه‌جانبه افراد از زن و مرد و ایجاد امنیت قضایی عادلانه برای همه و تساوی عموم در برابر قانون.
۱۵- توسعه و تحکیم برادری اسلامی و تعاون عمومی بین همه مردم.
۱۶- تنظیم سیاست خارجی کشور بر اساس معیارهای اسلام، تعهد برادرانه نسبت به همه مسلمان و حمایت بی‌دریغ از مستضعفان جهان.
اصل سی ام قانون اساسی: دولت موظف است وسایل آموزش و پرورش رایگان را برای همه ملت تا پایان دوره متوسطه فراهم سازد و وسایل تحصیلات عالی را تا سر حد خودکفایی کشور به طور رایگان گسترش دهد.
ماده 12 قانون تاسیس مدارس غیرانتفاعی:
ماده 12- متن زیر به عنوان ماده(11) به قانون الحاق می گردد:
«ماده 11- دولت موظف است همه ساله یارانه مربوط به تسهیلات بانکی را برای خرید
زمین، ساختمان و تعمیرات مدارس غیردولتی در حدود امکانات خود در لایحه بودجه
سالانه کل کشور پیش‌بینی نماید.»
ماده 13- متن زیر به عنوان ماده(12) به قانون الحاق می گردد:
«ماده 12- به وزارت آموزش و پرورش اجازه داده می‌شود مطابق قوانین و مقررات، زمین
و ساختمانهای مازاد بر نیاز خود را به صورت اجاره یا فروش به مؤسسان مدارس
غیردولتی واگذار نماید. آئین‌نامه تعیین قیمت فروش، اجاره و نحوه و شرایط واگذاری
ساختمانها و اراضی مذکور، ظرف سه ماه پس از لازم‌الاجراء شدن این قانون توسط وزارت
آموزش و پرورش تهیه و به تصویب هیأت وزیران می رسد.
تبصره - واگذاری زمین و ساختمان های مازاد بر نیاز آموزش و پرورش به مؤسسان مدارس
غیردولتی در هر محل مشروط بر آن است که در دسترسی مردم به مدارس دولتی آن محل خللی
وارد نشود.»
منابعی که در نگارش این قسمت استفاده شدند به قرار زیر هستند:
کتاب: تاریخ آموزش و پرورش در ایران، حسن ملک، انتشارات الهدی.
کتاب: مقدمه ای بر خصوصی سازی نظام آموزش و پرورش در ایران، مرتضی قاجارگر، نشر زهد.
کتاب: تهران-56، سیمای تهران در پژوهشی فراموش شده، آرش نصر اصفهانی، محسن گودرزی، نشر نی.
مقاله: پیشینة تیزهوشان در ایران، فصل نامه ی استعداد های درخشان، شماره 69، بهار93، 15-21.
رادیو: قسمت 15 رادیو مرز.
روزنامه: رسالت، سهم تاثیر مدارس غیر دولتی در عدم توفیق مدارس دولتی واکاوی شد؛نکته کنکوری عدالت آموزشی، مرضیه صاحبی، چهار‌شنبه ۲ مهر ۱۳۹۹، شماره ۹۸۷۰.
سایت: مرکز آمار ایران.
مواد صوتی که در این قسمت استفاده شدند:
-موسیقی فیلم ماجرای نیمروز با نام پایان ماجرا از حبیب خزایی.
-ویدئو ی جلسات تصویب قانون اساسی از سایت شبکه مستند.
- سرود مادر برام قصه بگو از گروه سرود بچه های آباده.
-مصاحبه با مردم در مورد مدارس غیرانتفاعی توسط خبرگزاری علم و فناوری.
-مستند مرثیه ای برای یک رویا ساخته ی صدرا علی بک.
-سرود در میان طوفان ها، سرود ملی سال تحصیلی 79-80 مدرسه فرزانگان.